wymykać się
  • Opiekować się – dlaczego z się?
    26.07.2017
    26.07.2017
    Czasownik opiekować łączy się zawsze z się. W gwarze sądeckiej jednak nigdy.
    Mówimy: Opiekuję córkę, zamiast: Opiekuję się córką, Wyjechała opiekować chorych, zamiast: Wyjechała opiekować się chorymi.
    Na chłopski rozum to ma sens! Przecież się oznacza zwrotność, a opiekę sprawuje się zawsze nad kimś.
    Czy jest jakieś uzasadnienie, dlaczego opiekować +się, zamiast samego opiekować?
    Napić się, najeść się, zakochać się – czynność jest wykonywana na wykonującym, ale opiekować się?
  • Zaczynać się

    7.06.2022
    7.06.2022

    Szanowni Państwo,


    Zwracam się do Państwa z pytaniem dotyczącym czasownika zaczynać się w znaczeniu prowokować kogoś, stosować zaczepki np. słowne w celu wywołania napięcia. Takie znaczenie funkcjonowało czasami w moim otoczeniu w dzieciństwie, ale niestety nie znalazłem potwierdzenia w żadnym uznanym słowniku j. polskiego. Prawdopodobnie używanie czasownika zaczynać się w takim znaczeniu jest błędne, ale chciałbym się upewnić. Dziękuję z góry. Z szacunkiem, Jan

  • Stało się (2)
    16.12.2016
    16.12.2016
    Szanowni Państwo,
    chciałem się odnieść do porady dotyczącej formy stanęło się. Otóż ja też ją czasem słyszę i myślę, że nie jest to ani przejęzyczenie, ani nieświadomy błąd, tylko celowy żart językowy. Widać żart ten wymyka się czasem spod kontroli, skoro może być odbierany niewłaściwie, tzn. na serio. Wydaje mi się, że tego typu zabawa językiem jest dziś dość modna. Czyżby bardziej niż kiedyś?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • My rozluźniające

    29.09.2021
    29.09.2021

    W supermarkecie kasjerka zamiast „Dzień dobry” powiedziała do mnie „Mamy aplikację?”. Nie mam żalu o brak przywitania, bardziej mnie zastanawia aspekt językowy. Czy to mieści się chociaż w normie użytkowej, potocznej? Domyślam się, że znaczy to „Dzień dobry, czy ma pan aplikację naszego sklepu?”. Jednak czy używanie pierwszej osoby liczby mnogiej zwracając się do kogoś, jest poprawne? Kiedyś co prawda mówiło się w Polsce na „wy”, jednak chyba nie na „my” zwracając się do kogoś?

  • Idiom w muzyce
    4.02.2019
    4.02.2019
    Witam,
    od jakiegoś czasu coraz częściej pojawia się słowo idiom w piśmiennictwie nie językoznawczym, a muzykologicznym. W artykułach muzycznych spotykam się z nadużywaniem tego słowa w kontekście „specyficznego języka”, np. Zespół nawiązuje do idiomu klasycznego jazzu, do Cage’owskiego idiomu przypadkowości w muzyce albo idiom organowy w muzyce XX i XXI wieku.

    Zastanawiam się nad słusznością zapożyczenia terminu językoznawczego do innych dziedzin. Czy jest to poprawne?
  • skutecznie uniemożliwić

    29.09.2023
    29.09.2023

    Czy wyrażenie „skutecznie uniemożliwić” jest poprawne?

  • zapis bibliograficzny artykułu pobranego ze strony WWW
    19.09.2014
    19.09.2014
    W jaki sposób zapis bibliograficzny artykułu pobranego w pliku pdf z danego portalu różni się od zapisu bibliograficznego strony www na tym samym portalu? Czy data umieszczana przed datą dostępu w przypadku pdf jest datą napisania artykułu, czy umieszczenia go na portalu? Czy w przypadku pliku pdf zapisywana jest nazwa portalu (słownie), z którego był pobrany (w pliku może być np. artykuł z jakiegoś magazynu, niemającego nic wspólnego z tym portalem)? Bardzo proszę o wyjaśnienie na przykładzie.
  • kłopotliwy równoważnik
    12.12.2013
    12.12.2013
    Czy imiesłowowy równoważnik zdania w funkcji zdania okolicznikowego może towarzyszyć zdaniu modalnemu, np. „Krojąc chleb, powinno się uważać”, „Idąc tam, trzeba skręcić w lewo” – skoro nie ma tutaj relacji synchroniczności (powinien i trzeba nie wyrażają czynności, która mogłaby być równoczesna z inną)?
  • obrastać w piórka
    19.06.2023
    28.05.2014
    Witam,
    bardzo proszę o wyjaśnienie, co oznacza zwrot obrastać w piórka. Internetowy słownik języka polskiego podaje, iż oznacza to 'bogacić się'. Są jednak też opinie, iż zwrot ten znaczy też 'zdobyć pewność siebie, pychę' czy nawet 'być aroganckim'. Bardzo proszę o odpowiedź.
    Pozdrawiam,
    Karolina Maj
  • Zadziałać
    21.09.2018
    21.09.2018
    Szanowni Państwo,
    zwracam się z pytaniem dotyczącym słowa zadziałało. Czy jest ono poprawne w odniesieniu do np. grupy ludzi, którzy zaczęli razem współpracować i okazało się, że ta współpraca zaczęła przynosić pozytywne rezultaty? Zdanie brzmi: Naprawdę cieszę się, że to zadziałało, ale nie wiedzieliśmy tego wcześniej.

    Z góry dziękuję
    Daniel
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego